Cái áo tai hại

Cách đây một tuần, ba anh em chúng nó vào xóm nhà tôi ăn xin. Tay thằng anh cầm một cái bát sắt sứt. Trời rét mà chúng mặc phong phanh, môi đứa nào cũng tái nhợt. Chả có gì cho, vì cuối tháng lương. Tiền hết, gạo cạn. Nghĩ thương hại, tôi cho đứa anh một cái áo và một cái ruột bông nhỏ để nó khoác cho đứa bé trên lưng. Thằng anh tỏ vẻ cảm ơn lòng tốt của tôi. Tuy nhiên, nó không dám nhìn thẳng vào tôi, đôi mắt nó chỉ dám nhìn xuống. Tiếng nó khẽ khàng: “Cháu cảm ơn chú!”. Trời rét quá!

Cái áo đông xuân đen tôi vẫn mặc, trông cũng còn được. Từ bụng đến cổ là cái Phéc-mơ-tuya trắng lóa rạch thẳng băng. Tôi giúp nó mặc vào, kéo phéc-mơ-tuya trơn tru kín cổ.

Thế mà hôm nay thấy nó. Vẫn cái áo vỏ bông xanh bạc phếch rách nham nhở như chuột nhấm. Nó vẫn cõng một đứa, còn một đứa theo sau. Chúng nó đi ngược chiều tôi. Chúng đi chậm chạp, mặt cúi xuống, lếch thếch, uể oải. Dáng không có gì là vội vã cả. Rồi khuất hẳn. Tôi đã rẽ đường khác.

Tôi cứ nghĩ vẩn vơ. Cái áo của mình thật vô duyên. Phải rồi, có nhẽ sau khi tôi ân cần mặc cho nó, sau khi tôi nhẹ nhõm vì lòng tốt nhỏ nhoi của mình, sau khi kéo kín cái phéc-mơ-tuya đến cổ cho nó, sau khi nó khẽ khàng bối rối tỏ lòng biết ơn tôi… ba anh em nó rời khỏi cửa nhà tôi để ra đường phố tiếp tục kiếm sống với bị cói trên vai, có lẽ thằng anh đã phải đặt em nó xuống đất để cởi chiếc áo của tôi ra. Làm sao nó lại có thể mặc cái áo đông xuân đen nhánh với cái rách phéc-mơ-tuya trắng tinh từ bụng lên tận cổ của tôi mà đi ăn xin được. Trông nó chướng thế nào ấy. Mặc vào mà lếch thếch đi ăn xin với cái áo ấy đúng là khó coi thật. Áo không hẳn là mới nhưng còn tươm. Vì chính tôi, một anh phó tiến sĩ nội địa hẳn hoi, vẫn mặc đi làm.

Vậy thì nó phải đem đi bán đi chứ, không thể giữ để mặc được. Nhưng tôi sợ với cái thế của nó, một đứa đi ăn xin với hai đứa em lếch thếch, nhỡ đem bán người ta lại bảo nó là ăn cắp thì sao. Nếu có không dám bán, lại không dám mặc thì nó phải nhét vào bị. Trên lưng là một đứa em, sau lưng một đứa nữa lẽo đẽo đeo bị, cái áo chỉ một ký nhưng cũng lại thành gánh nặng cho nó trên đường. Thật tai hại.