Trong bóng tối tìm đường dễ hơn ngoài ánh sáng. Ban ngày nỗi hoài nghi dày vò bạn. Bạn hy vọng vào dấu chân của những người đã đi theo con đường này trước bạn, và bạn phân vân, do dự: "Có thật là con đường này không ? Có thật là nó không?" …
Trong bóng tối tìm đường dễ hơn ngoài ánh sáng. Ban ngày nỗi hoài nghi dày vò bạn. Bạn hy vọng vào dấu chân của những người đã đi theo con đường này trước bạn, và bạn phân vân, do dự: "Có thật là con đường này không ? Có thật là nó không?"
Nhưng liệu những người đã đi theo con đường này trước bạn có thông minh hơn bạn không? Bạn chẳng hiểu biết được điều đó. Bạn tin, bạn rất tin những dấu chân này, nhưng rồi sau vài cây số chúng bỗng quay ngoắt lại. Thì ra con đường này vẫn không dẫn đến đâu cả. Tìm đường ban ngày là nỗi bất hạnh của các ngã 3 ngã 4, là sự hoài nghi của các biển chỉ dẫn, là sự rã rời của các giọt mồ hôi đã rơi…
Tìm đường ban đêm dễ hơn nhiều… Tôi chỉ dựa vào đôi mắt của mình thôi – tôi chẳng còn gì ngoài bóng đêm đen tối. Ban ngày là kinh nghiệm của người khác, con đường là kinh nghiệm của người khác… Trong đêm đen chỉ có mỗi kinh nghiệm va con đường của tôi tồn tại …
Tôi tránh những cửa sổ lấp lánh ánh đèn. Nếu bạn đi giữa đêm, đừng nhìn những cửa sổ rực sáng. Chói mắt bởi nó, bạn sẽ không nhìn thấy gì nữa đâu. Bạn sẽ như con chó đánh mất sự thính hơi. Tôi tránh những cửa sổ lấp lánh ánh sáng đèn, tôi rẽ sang lối khác.
Bóng tối như biển, càng bơi ra xa bạn càng cảm thấy rõ hơn sự bao la đó và càng thấm thía sự dũng cảm của chính bản thân bạn cũng lớn chừng nào!!!
Khi tôi xuyên qua bóng tôi, ý nghĩ này đôi khi tới với tôi: "Có thể tôi đang tỏa ra ánh sáng mà tôi không biết, có thể từ đằng xa ai đó đang trông thấy tôi và với anh ta, tôi tựa như con đom đóm nhỏ đang bay… Và tôi tự thầm hỏi – liệu anh ta có nhìn thấy bên cạnh những bụi cây tôi đang vượt qua có con đường đã được người đi trước tạo nên? Liệu anh ta có chế giễu tôi không? Liệu anh ta có thấy cái hố tôi sẽ sa xuống hay cái rìa vực mong manh tôi đang cẩn thận nhón từng bước vượt qua? Biết đâu chính anh ta đã đào cái hố này bẫy tôi?
Ra thế đấy! Tôi cảm thấy sức mình tăng lên gấp bội và tôi cười giễu cợt anh ta. Tôi, cái chấm nhỏ nhoi trong bóng tôi, ráng sức hít hơi, đốt đốt đèn mắt và từ từ đi qua ngay sát miệng hố. Không tôi không thể ngã xuống nó bởi chẳng ai tự khẳng định mình chắc hơn người đi trong đem tối.
Bóng tối là liều thuốc bổ của tôi… Tôi hít thở nó như khí oxy và trong tôi nó cháy…
Khi tôi đi trong bóng tối, tôi cảm thấy nó yêu tôi biết bao. Tôi tồn tại thực sự – cây thông đứng ở bên phải hay bên trái tôi, dòng nhựa vô hình trong bóng tối, tiếng rì rào rất khẽ của những quả thông ở tít trên cao, nơi những ngôi sao không ai thấy đang khẳng định điều đó, và thế là đủ lắm rồi. Cái cành cây làm xây xát má tôi cũng chỉ khẳng định thêm rằng tôi có ở trên đời; cái rễ cây tôi vấp ngã đã nhận ra tôi và chào tôi theo kiểu của chúng.
Nếu bạn muốn khẳng định mình, bạn hãy đi trong đêm và đừng mang ai theo cả. Có thể mất mọi thứ trong đêm, nhưng bạn sẽ tìm được mình…
Đôi chân bạn luôn ở bên bạn, chúng thông minh và mau hiểu. Từ lâu rồi chúng đã biết thế nào là đá sỏi, bụi đường và cành cây khô gẫy. Đôi tay bạn luôn cùng bạn, hãy vươn chúng sang bên phải hay sang bên trái cũng được, tới cây Tùng kia, tới cây Sồi kia và bạn sẽ khẳng định mình. Đôi mắt bạn và đôi tai bạn luôn cùng bên bạn. Mặc cây liễu run như cầy sấy, cây Sồi dù Đông về vẫn không trút lá. Xung quanh bạn là bóng tối mênh mông vô tận. Bạn còn cần gì hơn nữa?!
Imant Ziedonis
Linh Vân dịch